ମାନବିକତା ହେଉଛି ଏପରି ଗୁଣ ଯାହା ଆମକୁ ଭଲ ମଣିଷ କରିଥାଏ - କେବଳ ଏକ ପ୍ରଜାତି ଭାବରେ ଆମର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଦ୍ୱାରା ନୁହେଁ ବରଂ ଆମେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଦେଖାଉଥିବା କରୁଣା, ସହାନୁଭୂତି ଏବଂ ବୁଝାମଣା ଦ୍ୱାରା ପରିଭାଷିତ । ଏହା ଆମର ଦୟା ପାଇଁ କ୍ଷମତା, ସଂଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରିବାର ପ୍ରେରଣା ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ତଥା ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବ ବିଶ୍ୱର ଯତ୍ନ ନେବା ପାଇଁ ଆମେ ବହନ କରୁଥିବା ନୈତିକ ଦାୟିତ୍ୱକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ । ଏକ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥରେ, ମାନବିକତା ହେଉଛି ଆମେ କିଏ ଏବଂ ଆମେ କଣ ହେବାକୁ ଆକାଂକ୍ଷା କରୁ - ମହାନ ପ୍ରେମ, ଗଭୀର ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ସହଭାଗୀ ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ସକ୍ଷମ ହେବା ।
ମାନବିକତା ହେଉଛି ମାନବ ଜାତିର ସାମୂହିକ ପରିଚୟ ଏବଂ ଆମର ନୈତିକତା ଓ ଭାବପ୍ରବଣତାର ମୂଳକୁ ପରିଭାଷିତ କରୁଥିବା ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ବୁଝାଏ । ଏହା କେବଳ ଜୈବିକ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ବିଷୟରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ଆମେ କିପରି ବଞ୍ଚିଥାଉ, ପରସ୍ପର ସହିତ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରୁ ସେ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ବୁଝାଇଥାଏ । ମାନବିକତା ହେଉଛି କରୁଣା, ସହାନୁଭୂତି, ପ୍ରେମ ଏବଂ ଜାତି, ସଂସ୍କୃତି କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱାସ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିଜକୁ ଚିହ୍ନିବାର କ୍ଷମତା । ଏହା ଦୟା, କ୍ଷମା ଓ ନ୍ୟାୟ ପାଇଁ ଠିଆ ହେବାର ସାହସ ଏବଂ ପ୍ରତିକୂଳତାର ସାମ୍ନାରେ ଆମେ ଦେଖାଉଥିବା ସ୍ଥିରତାରେ ହିଁ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଆମର ତ୍ରୁଟିଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବା ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବରେ ଏକ ବିଶ୍ୱ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଭାବେ ବିବେଚନା କରି ସେଗୁଡ଼ିକରୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ।
ମାନବିକତା ଆମକୁ ଏକତାର ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧି ରଖିଥାଏ – ଯାହା ଆମକୁ ସଚେତନ କରାଏ ଯେ, ଆମର ଭିନ୍ନତା ସତ୍ତ୍ୱେ, ଆମେ ପ୍ରେମ, ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଏବଂ ଆଶାର ସମାନ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପରସ୍ପର ଭିତରେ ବାଣ୍ଟିଥାଉ । ପ୍ରାୟତଃ ବିଭାଜିତ ଅନୁଭବ କରୁଥିବା ଏକ ବିଶ୍ୱରେ, ଆମର ସମାନ ମାନବିକତାକୁ ମନେ ରଖିବା ହିଁ ଆମକୁ ଏକ ଉନ୍ନତ ଭବିଷ୍ୟତ ଗଠନ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥାଏ ।
ମାନବିକତା ଏକ ଗଭୀର ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ଧାରଣା । ସରଳ ଭାବରେ, ଏହା ସମସ୍ତ ମଣିଷଙ୍କୁ ବୁଝାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହା ସବୁଠାରୁ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ, ପ୍ରକୃତ ମଣିଷ ହେବାର ଅର୍ଥ କ'ଣ ସେହି ବିଷୟରେ ବୁଝାଇଥାଏ - କେବଳ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ନୁହେଁ, ବରଂ ହୃଦୟ ଓ ବିବେକ ସହିତ ବଞ୍ଚିବାର ଶୈଳୀ ଶିଖାଇଥାଏ ।
ମାନବିକତା ସହାନୁଭୂତିରୁ ହିଁ ମିଳିଥାଏ - ଅନ୍ୟର ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ ଆନନ୍ଦକୁ ନିଜର ବୋଲି ଅନୁଭବ କରିବାର କ୍ଷମତା । ଏହା ନ୍ୟାୟ ପାଇଁ ଆମର ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ଓ ସତ୍ୟର ଅନୁସନ୍ଧାନ ସହିତ କ୍ଷମା କରିବାର ଗୁଣରେ ଉଦଭାସିତ ହୁଏ । ଏଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଆଦର୍ଶ ନୁହେଁ, ବରଂ ଆମର ପ୍ରକୃତିର ଗଭୀରତମ ଅଂଶକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ।
ବେଳେ ବେଳେ ଆମେ ଭୁଲ କରୁ, ପରସ୍ପରକୁ ଆଘାତ ଦେଉ । ଆମର ପରସ୍ପର ଭିତରେ ସଂଘର୍ଷ, ବିରୋଧାଭାସ ଏବଂ ବିଫଳତା ଦ୍ଵାରା ମାନବିକତା କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଆମର କୌଣସି କାମ ପାଇଁ ଅନୁତାପ କରି ନିଜକୁ ସଂଶୋଧନ କରି ଭଲ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ, ସେତେବେଳେ କିଛି ଭଲ ଶିଖୁ ଓ ନିଜକୁ ପରିମାର୍ଜିତ କରୁ । ଯାହାକି ମାନବତାର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରକାଶନ – ସର୍ବୋପରି ଆମେ ସର୍ବଦା ଦୟାଳୁ, ସଚେତନ ଓ ଅଧିକ କ୍ଷମାଶୀଳ ହେବା ଦ୍ଵାରା ଏକ ସୁସ୍ଥ ସାମାଜିକ ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରୁ । ଯାହା ହେଉଛି ମାନବିକତାର ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ ।
କଳା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ – ବ୍ଯବହୃତ ଶବ୍ଦ ଓ ସଙ୍କେତ ଗୁଡ଼ିକ ମାନବିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଖୁବ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଏଥିରେ ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ, ଶାନ୍ତି ଓ ମୈତ୍ରୀର ଇଙ୍ଗିତ ମିଳିଥାଏ । ହୃଦୟର ପ୍ରତିଟି କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ସ୍ପନ୍ଦିତ ହୁଏ । ଏହା ଦ୍ଵାରା ସମାଜ ଅନ୍ଧକାରରୁ ଆଲୋକଆଡକୁ ଗତିଶୀଳ ହୁଏ ।
ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ଆମେ ଉପନୀତ ଯେ, ମାନବିକତା ଏକ ଦର୍ପଣ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରେ, ଆମେ ନିଜକୁ ଦେଖୁ ଏବଂ ସେହି ପ୍ରତିଫଳନକୁ ଚିହ୍ନିପାରିଲେ, ଆମେ ଅଧିକ କରୁଣାବନ୍ତ ଓ କ୍ଷମାଶୀଳ ହେବା ସହ ଏକ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାର ଶକ୍ତି ପାଇଥାଉ ।
ମଙ୍ଗଳାଯୋଡି, ଖୋର୍ଦ୍ଧା
ମୋ - ୯୮୬୧୬୧୬୧୨୬
